«Η ιστορία του Μετοχίου χάνεται στα βάθη των αιώνων και καλύπτεται με πλήθος θρύλων και παραδόσεων, που διατηρήθηκαν από γενεά σε γενεά ως τις ημέρες μας. Μεγαλύτερη έμφαση στις διηγήσεις αυτές δίδεται στην ίδρυση του Ναού. Αναφέρεται, δηλαδή, ότι η αρχική ονομασία ήταν Εικονολιθάρι, επειδή κάποτε - άδηλο πότε - βρέθηκε η εικόνα του Αγίου Μηνά επάνω στον βράχο και κατόπιν κτίστηκε ο Ναός στο όνομα του Αγίου.
Άλλη παράδοση λέγει ότι ο βράχος, όπου βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Μηνά, βρισκόταν σε υψηλότερο σημείο. Κάποτε αποκολλήθηκε από την αρχική του θέση και θαυματουργικώς στάθηκε στο μέρος όπου είναι τώρα, με τα κτίσματα επάνω του, χωρίς να πάθουν τίποτε.
Διαφορετική εκδοχή αυτής της παραδόσεως αναφέρει, ότι όλος ο τόπος γύρω από τον Άγιο Μηνά βούλιαξε κάποτε και έμεινε μόνον ο βράχος να ορθώνεται, με τον Ναό στην κορυφή του.
Τα σωζόμενα ιστορικά στοιχεία μας πληροφορούν, ότι ο Άγιος Μηνάς ανήκε ως Μετόχι στην κυριαρχία της Μονής Γηρομερίου, τουλάχιστον από το 1667, όπως βεβαιώνει το έτος εκείνο με σιγίλλιό του ο Πατριάρχης Παρθένιος Δ'.
Το Mετόχι περιελάμβανε, εκτός των σημερινών κτισμάτων επάνω στον βράχο και πέριξ αυτού, το λεγόμενο Δεσποτικό, όπου φιλοξενούνταν οι ιερείς, το μαγειρείο, κελλιά, καθώς επίσης στάβλους για τα ζώα των προσκυνητών. Λέγεται ακόμη ότι, πριν από την κατασκευή του σημερινού κωδωνοστασίου το έτος 1888 και της πέτρινης σκάλας, η πρόσβαση στην κορυφή του βράχου γινόταν με καλάθι προσαρτημένο σε τροχαλία με σχοινί.
Σήμερα το Μετόχι του Αγίου Μηνά αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά προσκυνήματα του Θεσπρωτικού χώρου με πολλούς προσκυνητές και επισκέπτες καθ' όλη την διάρκεια του έτους, κυρίως κατά την θερινή περίοδο και κατ' εξοχήν στις 11 Νοεμβρίου, ημέρα της μνήμης του Αγίου Μηνά».
 |  |  |
 |  |  |
